აჭარისწყალის  ჰიდროელექტროსადგური (აწჰესი)

აწჰესი საშუალო დაწნევის დერივაციული ტიპის სადგურია. აგებულია მდ. აჭარისწყალზე, ქ.ბათუმთან 31 კმ-ის დაშორებით აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის სამხრეთ დასავლეთ ნაწილში. ჰესი მუშაობს რეგულირების გარეშე – ბუნებრივ მოდინებაზე.

            აწჰესი ექსპლუატაციაში მიღებულია 1937 წელს, საქართველოს ენერგოსისტემაში ჩაერთო 1941 წელს. ჰესის საპროექტო გამომუშავებაა 105.0 მლნ კვტ.სთ.

            აწჰესზე ჩატარდა №1 ჰიდროაგრეგატი რეკონსტრუქცია სიმძლავრის გაზრდით, შედეგად, ჰესის დადგმული სიმძლავრეა 18.4 მგვტ-ს, ნაცვლად საპროექტო 16.0 მგვტ დადგმული სიმძლავრისა.

დაკავშირებული სიახლეები

ლაჯანურჰესი
ლაჯანურჰესი, დადგმული სიმძლავრის მიხედვით, ერთ-ერთი დიდი დერივაციული ტიპის ჰიდროელექტროსადგურია საქართველოში.  მდებარეობს რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარეში, ცაგერის მუნიციპალიტეტში.  
ზემო ავჭალის ჰიდროელექტროსადგური (ზაჰესი)
ზაჰესი პირველი მძლავრი ჰიდროელექტროსადგურია საქართველოში. წრმოადგენს დაბალდაწნევიან, სეზონური რეგულირების სადგურს. ზაჰესი აგებულია მდინარე მტაკვარზე, ქ.მცხეთასთან, მდ.მტკვრისა და მდ.არაგვის შესართავის მახლობლად.
შაორჰესი
შაორჰესი მაღალდაწნევიანი ჰიდროელექტროსადგურია. შაორის წყალსაცავი მდებარეობს რაჭა-ლეჩხუმის და ქვემო სვანეთის მხარეში, რაჭის ქედის ჩრდილოეთ კალთაზე, შაორის ქვაბულში. ჰესის ძალოვანი კვანძი მდებარეობს ქ. ტყიბულში, მდ. ტყიბულას მარცხენა სანაპიროზე.